ҰЛЫ ДАЛА ГЕОЛОГЫ

Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев өзінің Қазақстан халқына жолдауында (2021 жылғы 01 қыркүйекте) геология алдына жаңа үлкен міндеттер қойып отыр, инвесторлардың сапалы геологиялық ақпаратқа қолжетімділігін кеңейту қажет. Ол үшін бытыраңқы ведомстволық бағынысты ұйымдардың базасында Қазақстанның геологиялық барлау ұйымдарына минералдық ресурстарды орындау жөнінде кешенді сервистік қолдау көрсетуге тиіс тиімді Ұлттық геологиялық қызметті құру қажет.

Сәуірдің бірінші жексенбісі дәстүрлі түрде геологтар күнін аталып өтеді. Қазақстанда геологияға ерекше көңіл бөлінеді. Елбасы Н.Ә. Назарбаев өзінің Қазақстан халқына Жолдауында (2017 жылғы 31 қаңтардағы) пайдалы қазбалар кен орындарын болжау және іздеу әдістері саласында геологияның алдына жаңа үлкен міндеттер қойды. ҚР экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі Елбасының тапсырмасы бойынша геологиялық барлаудың 2021-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының тұжырымдамасын әзірлеп, жариялады, оның мақсаты минералдық-шикізат базасының тұрақты толықтырылуы, дамуы және бәсекеге қабілеттілігін қолдау үшін жағдай жасау болып табылады. Мемлекеттік бағдарламаның негізгі міндеттері:

– Қазақстан аумағының геологиялық зерттелуін қамтамасыз ету;

– минералдық-шикізат базасын толықтыру (пайдалы қазбалар қорларының өсімі);

– жер қойнауын геологиялық зерттеуді ғылыми-зерттеумен қамтамасыз ету;

– геология саласын автоматтандыру және цифрландыру.

Геологиялық сала қазақстандық экономикадағы маңызды жүйе құраушы буын болып табылады, оның қызметі минералдық-шикізат ресурстарының кен орындарын іздестіру, оларды игеру, тиімді пайдалану, молықтыру және қоршаған ортаны қорғау болып табылады. Қарағанды техникалық университеті геологиялық, минералдық-ресурстық, мұнай-газ саласы, тау-кен өндіру өнеркәсібі, мемлекеттік қадағалау органдары, жер қойнауын ұтымды пайдалану және қорғау, ғылыми-зерттеу және жобалау мекемелері, колледждер мен жоғары оқу орындары үшін оқуды аяқтағаннан кейін бірден өндірістік циклге қосылуға жоғары білікті және сұранысқа ие кадрларды даярлауға өз үлесін қосуда. Кафедра тау-кен саласы мамандарын дайындауға 1954 жылдан бері қатысып келеді.  1994 жылдан бастап геологтар мен геофизиктерді даярлау жүргізілуде. Қазіргі уақытта кафедра бакалавриат, магистратура, докторантура бағыттары бойынша мамандар даярлайды. Кафедраның қалыптасуына геологтар мен геофизиктердің көрнекті ғалымдары, ғылым докторлары, профессорлар: Н.Е. Соколов, М. Т. Самсонов, М. А. Ермеков, А. Б. Байбатша, Б. Д. Билялов, Ю. Н. Борисенко, Г. Т. Борисенко, В. С. Портнов, Ю. Н. Пак, Г.Т. Борисенко, Ю.В. Боченин, В. И. Серых, Л.Ф. Думлер, В. А. Алексеенко, Г. С. Букуров, А. Н. Детярева, А. Н. Кабокин, В. Н. Казмин, А. А. Костливцев, А. И. Москаленко, С. Х. Хамзин, Р. С. Хидурели, В. К. Щедров қатысып, сабақтар жүргізді.

Геология және пайдалы қазбалар кен орындарын барлау кафедрасының көрнекті ғалымдарының бірі – Серых  Вячеслав Иванович. 

Вячеслав Иванович тек Қазақстан аумағында ғана емес, сонымен қатар елден тыс жерлерде де танымал ғалым-геолог. Ол Орталық Қазақстанның геологиялық картасы – минералдық ресурстарды тиімді бағалаудың негізі бола отырып, елдің минералдық-шикізат базасын кеңейтуге және дамытуға белгілі бір үлес қосатын жаңа буын картасы авторларының бірі болып табылады.

Әріптестері оны «Ұлы Дала геологы» деп атады, оның мамандануы гранитоидтарды зерттеу болды. Бәсекелестіктің заманауи күрделі әлеміндегі әрбір ел үшін – өзінің  пайдалы қазбаларын жан-жақты зерттеу және осы деректерді жүйелеу даму мен технологиялық серпіліс үшін даусыз артықшылықтар береді. Геологиялық карталар – бұл  экономикалық қорғаныс, кез-келген мемлекеттің стратегиялық қоры, олар ұзақ уақыт бойы құпия болып келді. Вячеслав Иванович Серых басшылық еткен көпжылдық ұжымдық еңбектің және оның ғылыми ізденістерінің арқасында Қазақстан Республикасы басқа мемлекеттер алдында осындай артықшылықтарға ие және әлемнің алдыңғы қатарлы елдерінің қатарында өз орнын ала алады. Шынында да, геологтар зерттегендей, Қазақстанның жер қойнауынан Д.И. Менделеевтің периодтық кестесіндегі барлық элементтерді құрайтын пайдалы қазбалардың 90-нан астам түрі табылған және сипатталған. Мұның бәрі Вячеслав Иванович сияқты өз ісінің аскетиктерінің арқасында. Ол карта қабырғасында аймақтық геология және геохимия мектебін құрды, қазіргі уақытта ол бастаған зерттеулер мен профиль мамандарын даярлауды жалғастыратын осы бағыттар бойынша магистранттар мен докторанттарды дайындап, шығарды.

 

ГПКҚОБ кафедрасының PhD докторы Копобаева А.Н.

ГПКҚОБ кафедрасының техникалық ғылымдар магистрі Айтпаева А.Р.

 

Пікір үстеу

Э-пошта мекенжайыңыз жарияланбайды. Міндетті өрістер * таңбаланған

Келесі мақала

Алматыда журналистерге арналған семинар ұйымдастырылды

Жұм Сәу 8 , 2022
Оқылды: 986 Алматыда «Түркітілдес журналистер қоры» қоғамдық қорының ұйымдастыруымен «Fake news. Fact-checking. Information manipulation» тақырыбында семинар-тренинг өтіп жатыр. 8-9 сәуірге жоспарланған екі күндік шараға Қазақстандағы Америка Құрама Штаттары дипломатиялық миссиясы қолдау білдірді. Семинарды медиа тренер, Британиядағы «Avrupa» медиа холдингінің басшысы Ватан Өз бен ВВС телеарнасының Нидерландтағы меншікті тілшісі Юсуф Өзкан […]